Trabzon’un Geleneksel Dokumacılığı: Bir Kültür Mirası

Trabzon, geleneksel dokumacılıkta kendir ve pamuk ipliğiyle dokunan ketanlarıyla bir döneme damgasını vurmuştu. Bugün ise bu kültürel miras, sınırlı imkânlarla da olsa yeniden hayat bulmayı hedefliyor.

Trabzon, geleneksel dokumacılıkta kendir ve pamuk ipliğiyle dokunan ketanlarıyla bir döneme damgasını vurmuştu. Bugün ise bu kültürel miras, sınırlı imkânlarla da olsa yeniden hayat bulmayı hedefliyor. Karadeniz’in zengin tarih ve kültür birikimine sahip şehirlerinden biri olan Trabzon, geleneksel dokumacılığıyla da adından söz ettiren bir merkez olmuştur. Özellikle Osmanlı döneminde padişahların iç çamaşırları için tercih edilen Trabzon ketanı, bugün unutulmaya yüz tutmuş bir miras olarak yeniden gün yüzüne çıkarılmayı bekliyor. Trabzon’un kendine özgü kültürel miraslarından biri olan dokumacılık, bölgenin iklimi, yaşam biçimi ve etnik yapısının izlerini taşıyan önemli bir sanat formu olarak geçmişte büyük önem taşıyordu. Trabzon’da pamuk ve kendir ipliği kullanılarak dokunan ketanlar, sadece yerel halk arasında değil, Osmanlı sarayında da büyük beğeni topluyordu. Tarih boyunca padişahların iç çamaşırları için Trabzon’dan pamuklu kumaşların gönderilmesi, bu dokumaların ne denli değerli olduğunu gösteriyordu. Sanayileşme süreciyle birlikte bu geleneksel dokumalar yerini seri üretim ürünlerine bıraksa da, Trabzon ketanı ve Rize bezi gibi eserler, hala yerel tezgâhlarda geleneksel yöntemlerle üretilmeye çalışılıyor. Yöre halkı, bu kültürel mirası yaşatmak adına, sınırlı sayıda da olsa dokuma faaliyetlerine devam ediyor. Trabzon’un bir başka önemli dokuma ürünü ise keşan dokuma olarak biliniyor. Bölgedeki kadınların günlük yaşamlarında sıkça kullandığı bu dokumalar, özellikle başörtüsü ve iş önlüğü olarak tercih ediliyordu. Pamuk ipliğiyle yapılan keşan dokumalar, geleneksel yöntemlerle üretilmeye devam ediyor ve bu zanaatın yaşatılmasına katkı sağlıyor. Bu zengin kültürel mirası geleceğe taşımak için yapılan çalışmalar, Trabzon’un tarihsel dokumacılık sanatının yeniden canlanmasına olanak tanıyor. Günümüzde az sayıda tezgâhta üretilen bu dokumalar, hem yerel halk hem de kültürel mirasa sahip çıkmak isteyenler tarafından büyük bir özenle yaşatılmaya çalışılıyor. Bu dokumalar, sadece bir sanat formu olmanın ötesinde, Trabzon’un ve Anadolu’nun derin kültürel zenginliklerini yansıtan değerli eserler olarak görülüyor.