Trabzon’da tarihten gelen bu inanışları öğrenen şok oluyor! Periler, doğaüstü varlıklar ve dahası...

Trabzon’da halk inançları, İslamiyet’le doğrudan ilgisi olmayan, ancak halk arasında yaygın olarak yaşatılan uygulamalarla zengin bir kültürel mirası yansıtır.

Trabzon’da halk inançları, İslamiyet’le doğrudan ilgisi olmayan, ancak halk arasında yaygın olarak yaşatılan uygulamalarla zengin bir kültürel mirası yansıtır. Maçka’nın Kusera Yaylası’nda, yorgunlukların giderilmesi için taşların üst üste dizildiği bir kayalık vardır. Yoldan geçenler, bu taşların üzerine küçük taşlar koyarak “yorgunluğum burada kalsın” der ve yollarına devam ederler. Trabzon’da mayıs yedisi ve diğer gelenekler Trabzon’da halk takvimine göre Mayıs ayının 7. günü, deniz kıyısında, akarsu kenarlarında veya doğal kaynak sularında el-yüz yıkama geleneği vardır. Bazı kişiler bu sularla tüm bedenini yıkar ve bu şekilde çeşitli rahatsızlıklarına şifa bulacaklarına inanırlar. Aynı gün vurulan yayık yağı “kayıp yağı” olarak adlandırılır ve ilaç olarak saklanır. Pınarlardan gizlice alınan suya ise “kayıp suyu” denir ve bu su da yine ilaç olarak kullanılır. Trabzon’da tuzlu çörek ve rüya inançları Genç kızlar, evlenmek istedikleri kişiyi rüyalarında görmek umuduyla, komşulardan topladıkları un, tuz ve yağ ile tuzlu çörek yaparlar. Rüya, Trabzon halkının inanç sisteminde önemli bir yer tutar ve kötü rüyaların aynaya veya suya anlatılarak bertaraf edileceğine inanılır. Trabzon'da cinler, periler ve halk inanışları Trabzon’da cin ve perilere dair inançlar yaygındır. Bazı insanlar “perili” olarak tanımlanır ve bu kişiler genellikle şifacılık yapar veya fal bakarlar. Cinlerin ve perilerin bulunduğuna inanılan yerlerde belirli ritüeller uygulanır; örneğin, nazardan korunmak için kurşun döktürülür veya muska yazılır. Trabzon'da hamile kadınlar ve çocuklarla ilgili inanışlar Hamile kadınların yüz ifadeleri, doğacak çocuğun cinsiyeti hakkında ipuçları olarak görülür. Hamilelik döneminde yapılan bazı uygulamalar, doğacak çocuğun sağlığına etki edeceğine inanılırdı. Trabzon'da gökyüzü ve hava olaylarıyla ilgili inanışlar Gökyüzü ve hava olaylarıyla ilgili pek çok inanç vardır. Güneş batarken uyumanın ömrü kısaltacağına, gök gürlediğinde demir ısırmanın uğurlu olacağına inanılır. Ayrıca, dolu yağdığında sacayağı veya bıçak dışarı atılarak dolunun kesileceği düşünülür. Trabzon'da bitki ve hayvanlarla ilgili inanışlar Bitkiler ve hayvanlarla ilgili çeşitli inançlar, Trabzon halkının günlük hayatında önemli bir yer tutar. Örneğin, incir veya ceviz ağacından düşenin öleceğine inanılır. Yılanın evleri kötülüklerden koruduğuna inanıldığı için evlerdeki yılana dokunulmaz. Trabzon'da davranışlar ve nesnelerle ilgili inanışlar Günlük hayatta yapılan bazı davranışlar veya kullanılan nesnelerle ilgili çeşitli inanışlar vardır. Örneğin, gece tırnak kesmenin uğursuzluk getireceğine, kapı eşiğinde oturmanın uğursuzluk olduğuna inanılır. Misafirlerin çabuk kalkması isteniyorsa, oturduğu yere tuz serpilir. Trabzon'da bereket ve nazarla ilgili inanışlar Trabzon’da bereketle ilgili inanışlar, halkın inanç sisteminde önemli bir yer tutar. Mahsulün verimli olması için serandere asılan mısır koçanları kuşların hakkı olarak görülür. Nazar inancı da yaygındır ve nazardan korunmak için mavi boncuk, koç boynuzu gibi nesneler kullanılır. Trabzon'da doğaüstü varlıklar ve manevi şahsiyetler Trabzon’da doğaüstü varlıklarla ilgili inançlar da oldukça yaygındır. Albastı, Cazi, Davara gibi varlıklar, halk arasında bilinen ve korkulan varlıklardır. Ayrıca, bölgenin manevi şahsiyetleri de halkın inanç dünyasında önemli bir yere sahiptir. Örneğin, Haçkalı Baba ve Hacı Ferşad Efendi gibi şahsiyetler, bölgede büyük saygı görmüş ve türbeleri ziyaretgâh haline gelmiştir. Trabzon'da ziyaret yerleri ve türbeler Trabzon’da birçok ziyaret yeri ve türbe bulunur. Ahi Evren Dede Türbesi, Gülbaharhatun Türbesi ve Haçkalı Baba’nın kabri gibi yerler, halk arasında sıkça ziyaret edilen mekânlardır. Bu yerlerde, özellikle hastalık, kısmetsizlik gibi nedenlerle dua edilip adakta bulunulur. Trabzon'da Sümela Manastırı efsanesi Trabzon’un en bilinen ziyaret yerlerinden biri de Sümela Manastırı’dır. Manastırla ilgili pek çok efsane anlatılır. Örneğin, ikonanın melekler tarafından Atina’dan Maçka dağlarına getirildiği ve keşişler tarafından burada bir kilise inşa edildiği anlatılır. Ayrıca, IV. Murat’ın Bağdat seferi dönüşünde manastırı topa tutmak istemesi ancak topların manastıra isabet etmemesi gibi hikâyeler, manastırın kutsallığını vurgular. Trabzon’un inanç yapısı, İslamiyet’in baskın olduğu bir toplumsal yapı içinde çeşitli halk inanışları ve doğaüstü varlıklarla ilgili hikâyelerle zenginleşmiştir. Bu inanışlar, hem dinî hem de kültürel anlamda bölgenin kimliğini şekillendirmeye devam etmektedir.