Trabzon’un Köklü Geleneği Kolbastı: Eğlencenin Ritmi ve Tarihi

Trabzon başta olmak üzere Karadeniz bölgesinin kültürel mirası Kolbastı, köklü tarihini ve ritmik hareketlerini günümüzde de sürdürüyor. Yöresel müziklerle dans edilen Kolbastı, Trabzonspor'un galibiyet kutlamalarından köy düğünlerine kadar geniş bir alanda hayat buluyor.

Trabzon başta olmak üzere Karadeniz bölgesinin kültürel mirası Kolbastı, köklü tarihini ve ritmik hareketlerini günümüzde de sürdürüyor. Yöresel müziklerle dans edilen Kolbastı, Trabzonspor'un galibiyet kutlamalarından köy düğünlerine kadar geniş bir alanda hayat buluyor. Karadeniz’in renkli kültürlerinden biri olan Kolbastı, uzun yıllardır bölgenin vazgeçilmez eğlencelerinden biri olmayı sürdürüyor. Trabzon başta olmak üzere, Ordu, Giresun ve kısmen Rize'de oynanan bu geleneksel halk dansı, tarihindeki köklü geçmişiyle günümüzde de ilgi çekiyor. Yerel festivallerden futbol galibiyetlerine kadar geniş bir yelpazede sahne alan Kolbastı, hem yöre halkının hem de ziyaretçilerin beğenisini kazanıyor. Karadeniz’in enerjik ve coşkulu danslarından biri olan Kolbastı, Trabzon başta olmak üzere Ordu, Giresun ve kısmen Rize'de oynanan ve yöre halkının günlük yaşamını, kültürel zenginliklerini yansıtan bir halk dansıdır. Bu geleneksel dans, tarihsel kökleri ve ritmik hareketleriyle bölgenin yaşam enerjisini sahneye taşıyor. Tarihi ve Anlamı Kolbastı’nın tarihi, 1930’lu yıllara kadar uzanıyor. Rivayetlere göre, Trabzon’un Faroz, Değirmendere, Arafilboyu ve Boztepe gibi semtlerinde ağalar, mağaralarda eğlenceler düzenlerdi. Bu eğlencelere kolluk kuvvetlerinin baskın düzenlediği, eğlenceye katılanların ise bu baskınlardan kaçmak için önlemler aldığı anlatılır. Gözcüler, kolluk kuvvetlerini fark ettiklerinde içeridekilere haber verir, eğlence hız keserdi. Baskın sırasında "Geldiler, bastılar, vurdular" gibi ifadelerle başlayan bu süreç, zamanla dansın ismiyle özdeşleşti. Bu nedenle oyuna "Kolbastı" denildiği iddia edilir. Başka bir anlatıya göre ise Kolbastı, Farozlu balıkçıların bereketli avlardan sonra düzenledikleri kutlamalarda oynanan bir oyun olarak doğmuştur. İlk başta "Hoptek" adıyla bilinen bu dans, zamanla Faroz Kesmesi adıyla anılmaya başladı. 1970'lerde Erkan Ocaklı'nın Kolbastı türküsü ile popüler hale geldi. Oyunun ilk adı olan Hoptek’in kökeni kesin olarak bilinmese de Slav dilleriyle bağlantılı olabileceği düşünülüyor. Müzik ve Figürler Kolbastı’nın müziği, Trabzon’un zengin müzik kültürünü yansıtır. İlk olarak Nejat Buhara tarafından derlenen Kolbastı ezgisi, Trabzon’un müzik repertuarına girmiştir. Oyun, özellikle 9/8'lik ve 7/8'lik ritimlerle oynanır, bu da ona özel bir dinamizm katar. Kolbastı müziğinin en eski kaydı, 1943 yılında Picoğlu Osman tarafından yapılmış olup, bugünkü ezgilerden farklı bir yapıya sahiptir. Oyunun kendisi ise oldukça hareketlidir ve figürler yöredeki yaşamdan esinlenir. Kolbastı dansında kürek çekme, yüzme, ağ atma, olta atma gibi balıkçılıkla ilgili figürler, bölge halkının günlük yaşamını ve işlerini sembolize eder. Son yıllarda oyunun popülerliğinin artmasıyla, dansa yeni figürler de eklenmiştir. Trabzonspor futbolcularının galibiyetlerini kutlamak için kolbastı oynaması, bu dansın günümüzde ne kadar canlı bir gelenek olduğunu göstermektedir. Kolbastı, hem Karadeniz’in coşkusunu hem de bölgenin kültürel zenginliğini yansıtan, kuşaktan kuşağa aktarılan bir miras olarak yaşamaya devam ediyor.