Elektrikli Çay Kesme Makineleri ve Yoğun Hasat Çay Alımlarını Durdurdu
Yaş çay üretiminde elektrikli çay kesme makinelerinin çoğalmasıyla günlük ürün rekoltesinde oluşan yoğunluk dolayısıyla ÇAYKUR ve bazı özel sektör çay fabrikaları geçici olarak yaş çay alımlarını durdurdu.
Doğu Karadeniz'de Rize, Artvin, Trabzon, Giresun ve Ordu’da ikinci sürgün döneminde yaşanan yoğun çay üretimi, ÇAYKUR ve özel sektör fabrikalarını zor durumda bıraktı. Elektrikli çay kesme makinelerinin yaygınlaşmasıyla üretimde yaşanan artış, fabrikaların işleme kapasitesini aştı. Bu durum sonucunda yaş çay alımlarında geçici durdurmalar ve fiyat düşüşleri yaşanırken, üreticilerde mağduriyete yol açıyor.
Bölgede çay üretiminde bulunan ÇAYKUR ve özel sektör fabrikalarının mevcut işleme kapasiteleri, günlük artan üretim miktarını karşılamakta yetersiz kaldı. Çayın zamanında ve taze olarak işlenmesine engel olan bu durum sonucunda alınan çayın işlenememesi nedeniyle de fabrikalarda stok fazlalığı oluştu.
ÇAYKUR'un tüm fabrikalarının toplam çay işleme kapasitesi günlük 9 bin 250 ton iken, günlük 12-13 bin ton yaş çay alımı yapılıyordu. Bu durum, stok seviyesinin 16 bin tona ulaşmasına neden oldu. ÇAYKUR, üreticilerin mağdur olmaması için önce 50 kg, sonra 30 kg ve son olarak da 25 kg'lık kontenjan uygulamasına geçti. Kontenjanın 25’e düşürülmesine rağmen yaş çay üretiminde bulunan yaklaşık 200 bin üreticiden günlük 12-13 bin ton dolaylarında yaş çay alan ÇAYKUR, bunun sonucunda işlenemeyen stoktaki çayın 16 bin tona ulaşması üzerine çay alımına 1 gün ara verdiğini duyurdu. Bazı özel sektör fabrikaları da yoğunluk nedeniyle yaş çay alımlarını durdururken bazı özel sektör fabrikaları ise yaş çay kilo fiyatını 12 TL'ye kadar düşürdü.
Öte yandan ÇAYKUR yetkilileri üreticilere acele edilmemesi ve çay üretimini zaman yaymaları konusunda sık sık uyarıda bulunuyor. Yetkililer, sıkışıklığın ortadan kalkması ve üreticilerin daha fazla kazanç elde etmesi için çay üretiminin zamana yayılmasını öneriyor.
ÇAYKUR'un 26 Haziran'da açtığı 2. sürgün kampanya döneminde bugüne kadar 123 bin ton yaş çay aldığı ve bunun 107 bin tonunu işlediği, stoktaki 16 bin ton çayın işlemesinin ise devam ettiği öğrenildi.
Stoktaki çayı işleyebilmek için yaş çay alımına 1 gün ara veren ÇAYKUR'un yarından (18 Temmuz Perşembe) itibaren dekara 25 kilogram kontenjan ile alımlarına devam etmesi, yoğunluğun devam etmesi durumunda ise kontenjanın hafta sonuna 15 kilo olarak uygulanması bekleniyor.
ÇAYKUR, 2024 yılı birinci sürgün döneminde üreticilerden 213 bin ton yaş çay alımı yapmıştı.